اختلاط سموم در باغداری پیامدها و نکات

مقدمه بر اختلاط سموم در باغداری

در سم پاشی باغی همواره با این مسئله روبرو بوده ایم که روش تشخیص قابلیت اختلاط چند آفت‌کش چیست؟

اختلاط سموم و یا کودها عمدتا بخاطر صرفه جویی در وقت و هزینه سمپاشی صورت میگیرد این در حالی است چند افت و بیماری همزمان در باغ یا مزرعه وجود دارد و کشاورز بدون اطلاع از واکنش منفی اختلاط شیمیایی(چون اختلاط یا عدم اختلاط فیزیکی ظاهرا معلوم میشود)،اقدام به مخلوط دو یا چند سم وکود مینماید.هر چندکه این سموم(کنه کش،حشره كش،قارچکش، یا کود)برای اهداف خاص و ویژه مصرف شوند.واقعیت اینست که در این مسایل،اختلاط برخی سموم نتیجه اش از قبل مشخص است که تحقیق و ثابت شده که اختلاط امکان پذیر است یا خیر !! ولی اختلاط بقیه سموم با احتیاطاتی همراه است.

کارشناسان بر این باورند که میتوان با مراجعه به اطلاعات مندرج بر روی ظرف به این هدف دست یافت.

اما متأسفانه بر روی اغلب برچسب سموم، اطلاعاتی در این خصوص درج نشده، اما با یک روش ساده می‌توان سمومی را که از نظر شیمیایی و فیزیکی با یکدیگر قابل اختلاط هستند را تشخیص داد. برای این روش در یک لیوان شیشه‌ای مقدار معینی از سموم و سایر موادی که لازم است در مخزن سم‌پاش قرار گیرد ریخته می‌شود. سپس یک‌پنجم تا نصف لیوان از ماده حامل(آب) پر شده و مواد را کاملاً با هم مخلوط می‌کنند. در مرحله بعد، مخلوط حاصل را به مدت 10 تا 15 دقیقه در یک مکان ثابت قرار می‌دهند.

اگر پس از این مدت مخلوط حاصل دچار رسوب، از هم پاشیدگی اجزا، ژله‌ای شدن و مواردی از این دست شد می‌توان نتیجه گرفت که مواد مخلوط شده قابلیت اختلاط ندارند و چنانچه هیچ‌کدام از این موارد رخ نداد، سموم با یکدیگر قابل اختلاط‌ است.

در واقع برای اختلاط سموم از نظر فیزیکی باید به‌عنوان مثال از سم A یک محلول سمی در حد 100 سی‌سی و از سم B نیز یک محلول سمی به همان میزان آماده کنیم و برای مشاهده‌های بعدی از هرکدام نیز 50 سی‌سی در ظرف شیشه‌ای ریخته و هر سه محلول را کنار هم قرار دهیم.

برای دست یافتن به نتیجه دقیق، در مرحله آخر باید مواردی را در نظر بگیریم تا مطمئن شویم سموم قابل اختلاط‌ است. مثلاً این‌که ظرف حاوی دو سم نباید گرم شده و رسوب کند. هم‌چنین سموم نباید دو لایه شده، تغییر رنگ داده و دارای ذرات کریستاله باشد.

باید توجه داشته باشیم که سموم اسیدی با سموم قلیایی مخلوط نشوند و سموم حاوی ترکیبات مسی را با سایر سموم ترکیب نکنیم. این در حالی است که اختلاط سم‌هایی با ترکیبات گوگردی با سایر سموم و اختلاط حشره‌کش و قارچ‌کش نیز عمل مطلوبی میان کشاورزان نیست.

اصل در اختلاط دو ترکیب سمی یا کودی، احتمال قابلیت تفکیک اثرات ثانویه بالاست. اگر این اختلاط آفت کشها به دو یا سه سم برسد نتایج غیر قابل پیش بینی بدنبال خواهد داشت!!!هر چند در آزمايشگاه نیز ترکیب سموم بعنوان ناخالصی مبهم تفسیر میشود.در ضمن اضافه نمودن ترکیبات کودی، بخاطر تاثیرات مستقیم در ph محلول،ميتواند اثار زیانباری بدنبال داشته باشد.چون معمولا کشاورزان غالبا در اواخر فصل تعداد اختلاط ها را بخاطر تعدد آفات و بیماریها افزایش میدهند.

موکدا توصیه میگردد برای کاهش اثرات مبهم و احیانا زیان بار مسئله اختلاط:

سموم جداگانه سمپاشی گردد.

حداکثر، اختلاط فقط به دو سم و یا ترکیب انجام گیرد.

ترکیبات کودی جداگانه محلول پاشی شوند.

اگر تعداد آفات متنوع است لااقل به اختلاط دو اکتفا کنیم.

توضيح1: سموم حشره کش با کنه کش ها با ملاحظه امکان اختلاط پذیری انجام شود.

توضیح2: اکثر کنه کشها با قارچكشها اختلاط نمیشوند.

توضیح3: با اینکه در لیبل کودها از امکان اختلاط پذیری بلامانع شده ولی حسب احتیاط بخاطر شرایط محلولپاشی ویژه، بتنهایی مصرف شوند.

زمان حساس گیاه برای سمپاشی هنگام گلدهی و هنگام برداشت است جوانب احتیاط در سمپاشی کاملا ضروری است.

عوارض اختلاط غلط سمپاشي با زردی،نکروز، ریزش برگها و میوه، تغییر رنگ برگها و میوه، توقف رشد جوانهدهای انتهایی، عوارض تغییر رنگی نامشخص و یکطرفه و… بروز میکند.

آبیاری قبل از محلول پاشی عمدتا باعث کاهش اثرات سو سمپاشی می شود.