خبرگزاری فارس ـ گروه قرآن و فعالیتهای دینی: داود جعفری از فعالان قرآنی کشور چندی پیش پویشی با عنوان نذر تلاوت در هیأتهای مذهبی راهاندازی کرد. این پویش مورد استقبال قاریان قرآن خصوصا جوانان قرار گرفت اما برخی چهره های مطرح از آن استقبال نکردند. استدلال برخی از این افراد این است که باید برای تلاوت در هیأت دعوت شویم و ممکن است اگر خودمان به هیأتها برویم و برای تلاوت قرآن داوطلب شویم ممکن است، شأن و منزلت ما حفظ نشود.
جعفری پس از استقبال کمرنگ قاریان مطرح قرآن از پویش نذر تلاوت نکاتی را با خبرگزاری فارس در میان گذاشت که در ادامه تقدیم میشود.
گویا پویش نذر تلاوت با استقبال قاریان مواجه نشده، درباره این پویش و موضوع نذر کمی سخن بگویید.
نه اینگونه نیست، بسیاری از قاریان خصوصاً جوانان استقبال بالایی از پویش داشتند اما تعدادی از قاریان عنواندار نسبت به این پویش مقاومت دارند و میگویند نمیشود بدون دعوت به مجلس عزای امام حسین (ع) رفت و برای تلاوت داوطلب شد.
لازم میدانم جهت آگاهی جامعه قرآنی عزیز از باب ادب و احترام به مجلس سید و سالار شهیدان و نیات خیرخواهانه مطالبی را از سر آگاهی و دلسوزی عرض کنم.
معنای نذر در واژگان قرآنی
کلمه نذر به معنای این است که انسان چیزی بر خود واجب کند که واجب نباشد به این ترتیب نذر در لغت به معنای ملزم ساختن خود بر امری است که از قبل الزامی بر انجام آن نداشته است. (لسان العرب، ابن منظور، ج۱۴، ذیل واژه نذر؛ و نیز مفردات الفاظ قرآن کریم، ص۷۹۷)
نذر برای ائمه اطهار (ع) بسیار مؤثر است، مثلاً کسی نذر کند که اگر خدا حاجت او را برآورده کرد یک ختم قرآن بخواند و ثواب آن را به ساحت مقدس یکی از چهارده معصوم (ع) هدیه کند، یا نذر کند روزه بگیرد، یا چهل روز زیارت عاشورا بخواند
بنابراین، شخص با نذر کردن خود را ملزم و متعهد به کاری میکند که در اصل تکلیف و الزامی در برابر آن نداشته است، اما همین که نذر کرد بر او لازم میشود براساس تعهد و الزام، عمل کند و التزام خویش را به شکل وفای به مفاد نذر نشان دهد. نذر برای ائمه اطهار (ع) بسیار مؤثر است، مثلاً کسی نذر کند که اگر خدا حاجت او را برآورده کرد یک ختم قرآن بخواند و ثواب آن را به ساحت مقدس یکی از چهارده معصوم (ع) هدیه کند، یا نذر کند روزه بگیرد، یا چهل روز زیارت عاشورا بخواند.
نذرها غالباً بر اساس نیازها بوجود میآیند، نیازهای مادی و معنوی که اشکال مختلف آن را اکثر عزیزان میدانند و بر آن واقف هستند. اماّ نکته مهم این است که در شکل معنوی آن نوع معاملهای که انجام میپذیرد شاید به سبب اجر و پاداش دنیایی و اخروی با شکل نذر مادی ان قابل قیاس نباشد.
بطور مثال نذرهایی مانند خدمت به ساحت مقدس قرآن کریم، خدمت به ساحت مقدس اهل بیت (ع) خدمتگذاری زوار مضجع شریف امام حسین (ع) یا حضرت رضا (ع)، خدمت به زوار پیادهروی اربعین و امثالهم که در متن نذر نیت نذر کننده صرفاً خدمترسانی برای قرب الی الله است و لاغیر و یا رضایت و صحت و عافیت امام عصر (عج).
کسی که خود را وقف میکند و هنرش را نذر نباید دنبال حفظ شأن و منزلتش باشد
پس شما میگویید کسی که در راه اهل بیت (ع) قدم میگذارد نباید دنبال نام، شأن و منزلت و … باشد؟
بله، اگر کسی لباس خدمت به آستان مقدس امام رضا (ع) را بر تن کرده و به او گفتند در کفشداری باید خدمت کنی، آیا این فرد باید قد و قامت شأن و منزلت خود را در انتخاب نوع خدمت به آستان شریف حضرت مشخص کند و شأنیتی برای خود قائل باشد؟ آیا بسیاری از اطباء، نخبگان و بعضاً قرآنیان شریفی که با هر رتبه و مقامی خدمترسانی به آستان مقدس رضوی را انجام میدهند برایشان مهم است که چه کسی هستند و چه رتبه و منزلت اجتماعی دارند و چه شأنیتی در جامعه برای آنان قائل هستند؟
ما وقتی با دستگاه عزاداری امام حسین (ع) روبرو میشویم همین که نام آن بزرگوار بر سر درب محلی نقش بسته و چراغی به نیت احیای آرمانها و یادبود چنین شخصیت عظیمی روشن استریال برایمان کافی است
ابداً و ابداً چنین تفکری در این خادمان ظهور و بروز پیدا نمیکند چرا که اگر بواقع ایشان را حضرت بعنوان خادم بارگاه خود در بطن و در عالم اصل بپذیرد! چه شأن و منزلتی میتواند بالاتر از این رتبه و مقام برای او در عالم ماده باشد. ما وقتی با دستگاه عزاداری امام حسین (ع) روبرو میشویم همین که نام آن بزرگوار بر سر درب محلی نقش بسته و عدهای چراغی به نیت احیای آرمانها و یادبود چنین شخصیت عظیم در تاریخ بشریت روشن و با نیت قرب الی الله برپا میکنند باید بدانیم که مسیر خدمترسانی ما به ساحت مقدس این حضرت کوتاه و نزدیکتر و انشاءالله مقبولتر خواهد بود.
شما در پیادهروی اربعین و در مسیر نجف تا کربلا شاهد همین نوع نذرها با نیتهایی به مراتب با خلوص بالا از هر قشر و اجتماعی را شاهد هستید. یکی غذا طبخ میکند، یکی لقمه میگیرد، یکی کفش واکس میزند، یکی پای زائران را با آب میشوید، یکی خوابگاهی مهیاء میکند یکی، سایهبانی میگستراند، یکی آب و چای و شربتی مینوشاند و… شما مواجه میشوید با خیل عظیم و گستردهای برای خدمترسانی با تمام جان و دل و از عمق وجود و ایضاً با ایمان کامل آن هم نه مستقیم به حضرت حسین (ع) بلکه به زوار آن حضرت.
حالا برگردید و زندگانی این خادمان با اینگونه نذرهای مختلف را ببینید، اکثر به اتفاق افرادی هستند که شاید به نان شب خود نیز محتاج هستند. آنها اینگونه نذرها را با ایمان کامل به مردانگی مردی چون حسین ابن علی (ع) انجام میدهند و اکثر بی توقع بیمزد، بیتکبر و بیمنت.
خداوند بر ما منت گذاشته که قرآنی باشیم
برخی قاریان میگویند اگر اینگونه رفتار نکنیم، ممکن است حتی به شخصیت ما توهین کنند، از طرفی ممکن است قاری قرآن اگر خودش برود و داوطلب شود، او را جدی نگیرند و به او میدان ندهند.
این که میگوییم خداوند بر ما منت نهاده و خود نیز در قرآن به جهت وجود نازنین پیامبر بزرگوار اسلام مشخصاً کلمه منت را به ما گوشزد میکند، یا باید آن را با عمق جان پذیرفت و خدمتگذاری کرد یا آن را نپذیرفت و از دایره لطف و کرم حضرت حق بیرون رفت.
خداوند بر ما منت نهاد تا با بهرهگیری از نعمت صدا و لحن و درک آیات بتوانیم خدمتگذار قرآن و اهل بیت (ع) و شاکر این لطف و منت باشیم. نه آن که رقابتهای دنیایی که معلوم نیست عاقبت آن واقعاً ختم به خیر برای ما شود یا نه ما را از معامله مستقیم با خدا باز دارد.
بنده قائل هستم خداوند بر ما اهل کتاب خدا منت نهاد تا با بهرهگیری از نعمت صدا و لحن و درک آیات بتوانیم خدمتگذار قرآن و اهل بیت (ع) و شاکر این لطف و منت کریمانه باشیم. نه آن که رقابتهای دنیایی که معلوم نیست عاقبت آن واقعاً ختم به خیر برای ما شود یا ختم به تکبر و بی اعتنائی دکان مسلکی ما را از اصل ارادت و خدمتگذاری و معامله مستقیم با خداوند باز دارد.
البته از طرفی جامعه مؤمن باید نسبت به نخبگان و فرهیختگان خود اهتمام بورزد و شاید این حقی است از جانب آنان بر جامعه خود که البته در این خصوص میشود ساعتها بحث فقهی کرد تا باورکنیم که نخبگان و فرهیختگان جامعه پیامبران عصر و زمان و مکان خود هستند که توقع نهایی و غایت آنان فقط و فقط باید رضایت خداوند باشد و نه خلق. اما بهتر است که جامعه مؤمن و متدین بپذیرد ایشان را تکریم کند و الگویی برای آیندگان قرار دهد.
باید قاری قرآن مانند کسی که در هیأت چای میریزد خود وقف امام حسین (ع) کند
درباره نذر تلاوت بگویید، همواره در ماه محرم گونههای مختلف نذر ادا میشود، اما در این میان شاید کلمه نذر تلاوت اتفاقی تازه و مبارک باشد.
نذر تلاوت واژهای نا آشنا نیست، سادهترین راه شناخت اینگونه نذر را میتوان در هیئات مذهبی دید، طبخ غذا برای عزاداران که هر یک از بانیان ممکن است برای تهیه مواد اولیه آن اقدام به نذر کنند، یکی برنج را تقبل کند یکی لپه، یکی روغن، یکی گوشت و الی آخر. یکی نذر میکند آشپز این تشکیلات باشد، یکی نذر میکند ظرفها را شسته و آماده کند، یکی نذر میکند کفشها را مرتب کند. حالا نباید تعجب کنیم یکی هم وارد هیئت مذهبی بشود و برای رونق مجلس عزای سید و سالار شهیدان تلاوت قرآن کند و سوز دل را خرج احیای پرچم قرآن در هیئات مذهبی کند. آن هم زمانی که لازم است برای جلوگیری از خدایی ناکرده به انحراف رفتن تفکر عدهای اندک در سطح جامعه که امام حسین (ع) را صرفاً یک قربانی میبینند و تأملی بر اساس زندگانی و نیت خروج بر حاکم ظالم وقت را درک نکرده و تنها و تنها به بحث سوگواری چشم بسته میپردازند، اقدامی مانند احیاء کلام خدا را با نیت خالص نذر بر تلاوت قرآن نادیده گرفت.
به فرض محال بیایید فکر کنیم یک قاری این نذر را در هیئت مذهبی محله خود بازگو کرد و با روی گشاده و اقبالی خوش مواجه نشد، چه اتفاق خاصی رخ داده؟
صاحب عزت خدا است، از خدشهدار شدن شأنتان نترسید
چه کسی صاحب عزت و عزت بخشتر از خدا است و با واسط بین او و حق تعالی چون امام حسین (ع) است؟ چه کسی قادر خواهد بود غیر از خدا که عالم به ظاهر و باطن افراد و عمل افراد است داوری نهایی را انجام دهد؟
چه کسی در اصل مطلب از نذر آن و نیت آن نذر باخبر است؟ چه کسی از باطن او خبر دارد؟ چه کسی باید نیت و عمل او را بپذیرد؟ چه کسی باید نذر او را قبول کند؟ اگر او در اینجا جواب رد شنید! چه کسی صاحب عزت و عزت بخشتر از خدا وبا واسط بین او و حق تعالی چون امام حسین (ع) است؟ چه کسی قادر خواهد بود غیر از خدا که عالم به ظاهر و باطن افراد و عمل افراد است داوری نهایی را انجام دهد؟
وانگهی تذهیب نفس و افتادگی افراد در همین اوقات خود را نشان خواهد داد نه اینکه ما با ایجاد یک دیوار به عنوان شأن و منزلت قاری قرآن خود را از حضور و اظهار ارادت قرآنی با نذر قرآنی بر درگاه خداوند و مجلسی عزای سید و سالار شهیدان که قائل هستیم اگر نام و یادی از آن در مکانی صورت بگیرد حضرت ولیعصر (عج) حاضر و صاحب عزا اوست، دور کنیم!؟
ما در مقابل صاحب عزای حسین ابن علی علیهالسلام حضرت بقیه الله الاعظم چه شأن و منزلتی میتوانیم برای خود قائل بشویم؟
اینگونه تفکرات برای جامعه قرآنی خطرناک و دور از ثواب است، چرا که جامعه قرآنی را تبدیل به همان قشر از مذاهب دیگر میکند که خود را تافته جدا بافته از خلق میدانند و اتفاقاً به سبب انس ظاهری و بیش از حد آنان با شرایط دینی و مکاتب خود آنان است.
مهجوریت قرآن در مجالس عزای امام حسین (ع) موضوعی است که سالها بزرگان قرآن کریم دریاره آن سخن میگویند، به نظر شما چگونه میتوان قرآن را در هیأتهای مذهبی احیا کرد؟
باید قاریان برای احیای قرآن در هیأتها جهاد کنند
جامعه قرآنی باید برای احیاء قرآن در مجالس عزای امام حسین (ع) جهاد کند و جهاد کردن یعنی نبینی چه کسی هستی، نبینی چه جایگاهی داری، نبینی چه رتبه و مقامی داری، نبینی کنار اسمت استاد میگذارند یا حاج فلانی، نبینی نامت در بنر یا پوستر خورده یا خیر
بعنوان یک خادم کوچک آستان قرآن و اهل بیت (ع) عرض میکنم، جامعه قرآنی باید برای احیاء قرآن در مجالس عزای امام حسین (ع) جهاد کند و جهاد کردن یعنی نبینی چه کسی هستی، نبینی چه جایگاهی داری، نبینی چه رتبه و مقامی داری، نبینی کنار اسمت استاد میگذارند یا حاج فلانی، نبینی نامت در بنر یا پوستر خورده یا خیر، نبینی با روی باز به استقبالت میآیند یا همچون مردم عادی. بلکه ببینی که خدا ترا میبیند و جهاد ترا میپسندد و حسین ابن علی (ع) از تو به سبب این نیت خالصانهات راضی و خرسند میشود و امام عصر (عج) بعنوان صاحب عزای جدش به سبب نیت خالص تو و آگاهی از جهاد تو در این راه شما را تکریم و تقدیر خواهد کرد و ایضاً رضایت قلبی و همیشگی صاحب قرآن از شما بیشتر مد نظر قرار گیرد.
منتظر دعوت بودن برای تلاوت در هیأت قرآن را مظلوم و مطلومتر میکند
در پایان اگر نشستید و غربت قرآن در مجلس امام حسین (ع) را دیدید و منتظر دعوت رسمی از سوی متولی برگزاری مجالس شدید و آنها هم شما را دعوت نکردند و قرآن همچنان مظلوم و مظلومتر ماند! باید بدانید که روز قیامت دعوتنامههای زیادی را برای حضور در مجلس پیامبر بزرگوار اسلام امضاء خواهند کرد و امضاء کننده کسی نیست جز مهدی صاحب الزمان (عج) که امروز منتظر جهاد تو برای احیای قرآن و دین جدش است.
دیدگاهتان را بنویسید