ه گزارش بلاغ، شاید با خودتان فکر کنید که فرزندآوری یا بچه نیاوردن مردم یک تصمیم شخصی است و قانون‌گذار چرا اصلا باید وارد این مباحث شود؛ اما از نگاه کلان، جمعیت و تناسب سن پیر و جوان در هرم جمعیتی هر کشوری و زندگی شخصی مردم هر کشوری اثر می‌گذارد.
چطور؟ در پاسخ باید بگوییم جدا از اینکه جمعیت و منابع انسانی یک عنصر استراتژیک برای هر جامعه‌ای محسوب می‌شود، پیر شدن جامعه تبعات زیادی برای افراد همان جامعه دارد.
مقام معظم رهبری نیز که بارها در فرمایشات‌شان طی سال‌های اخیر، به مسئله ازدواج و فراهم آوردن تسهیل این امر در کشور و همچنین اهمیت و توجه به زادآوری اشاره داشتند، طی اظهاراتی اعلام کردند که وقتی به نتایج نگاه می‌کنیم، در می‌یابیم که متاسفانه این تاکیدهای چندباره، تاثیر زیادی نداشته است، این‌ها احتیاج به قانون دارد، احتیاج دارد به دنبال‌گیری جدی دستگاه‌های اجرایی دارد، تا نتایج بهتری حاصل شود.
به گفته نمایندگان پیگیر کمیسیون جمعیت و زادآوری مجلس یازدهم، عزم بر این است تا طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده که سابق بر این دو مرحله به مجلس آمده بود اما تصویب نشده بود، را به سر منزل مقصود برسانند.
اما در مجموع چرا جمعیت، این‌قدر مهم است و چرا مجلس یازدهم از راه رسیده و نرسیده در صدد تشکیل کمیسیونی برای حمایت از ازدواج و جمعیت و زادآوری است؟
به چاله جمعیتی نزدیک می‌شویم/ایرانِ پیر و نرخ جایگزینی نا امید‌کننده!
یکی از نمایندگان پیگیر این طرح، طی اظهار نظری در این باره می‌گوید: یکی از مسائل جدی که داریم آن است که ما متاسفانه در حال نزدیک شدن به یک چاله جمعیتی هستیم؛ و اگر داخل این چاله بیفتیم دیگر خارج شدن از آن و جبران جمعیت، کار راحتی نیست و سال‌ها زمان می‌برد.
وی افزود: اکنون جمعیت ما دارد به شدت به سمت پیری می‌رود و نرخ جایگزینی هم به شدت پایین آمده است و بعد مثل گندم و میوه نیست که بعدا بتوان با یک برنامه 4 ساله بتوانید دوباره به شرایط قبل برگردید.
این نماینده اصفهانی مجلس یازدهم خاطرنشان کرد: اگر جمعیت در چاله جمعیتی بیفتد، در آمدن از این چاله شاید به 60 تا 70 سال دیگر طول بکشد.
واضح‌تر اگر بخواهیم بگوییم در حال حاضر کارشناسان و برخی نمایندگان مجلس این هشدار را می‌دهند که نرخ رشد فعلی کشورمان باعث می‌شود که در 30 سال آینده، به جایی برسیم که نسبت بین افراد سالخورده و سالمند با افرادی که بتوانند کار کنند و این بازنشسته‌ها و سالمندان را تامین کنند، یک عدم توازن داشته باشد.
بر اساس استانداردهای ثبت شده در صندوق‌های بازنشستگی، حالت طیبعی این است که به ازای هر 7 نفر که کار می‌کنند، یک نفر بازنشسته داشته باشیم؛ اما در شرایط فعلی، این عدد در کشور ما، 4.9 به یک است؛ یعنی تقریبا به ازای هر 5 نفری که کار می‌کنند، یک نفر بازنشسته داریم و اگر به همین شکل پیش برویم، این نسبت بسیار نامتوازن‌تر می‌شود و در آینده‌ای نه چندان دور، علاوه بر معضلاتی که برای تامین منزلت اجتماعی سالمندان و رفاه آن‌ها خواهیم داشت، نیروی کار هم کم خواهیم آورد.
ازدواج سخت و فرزندآوری سخت‌تر/مجلس دست به کار شد
لذا این کمیسیون ویژه، بدنبال تهیه یک گزارش جامع است که چرا با وجود اینکه سیاست‌های جمعیتی که چند سال است از سوی مقام معظم رهبری و کارشناسان و حتی نمایندگان مطرح شده است، هر چه جلوتر رفتیم، هم مسئله خانواده و ازدواج سخت‌تر شده است و هم زادآوری کم و کمتر؟!!
با این استدلال، نمایندگان پیگیر این کمیسیون، پیشنهاد تشکیل کمیسیون خانواده و جمعیت را در مجلس مطرح کردند و بلافاصله با استقبال خوب، نمایندگان روبرو شد؛ البته اگر بنا بود موضوع خانواده تنها در کمیسیون فرهنگی دنبال شود تنها بعد فرهنگی آن دیده می‌شد؛ و در کمیسیون بهداشت، بعد بهداشتی آن، اما اکنون در کمیسیون ویژه هم از کمیسیون فرهنگی و هم بهداشت، نمایندگانی حضور خواهند داشت و جوانب را بررسی خواهند کرد و تمامی ابعاد لازم با حضور سایر نمایندگان از کمیسیون‌های مرتبط در این کمیسیون ویژه، دیده می‌شود.
هر چند این پیشنهاد، یک حرکت رو به جلو برای خروج از چاله جمعیتی کشور محسوب می‌شد اما در ادامه به سر منزل مقصود خود یعنی تشکیل کمیسیون مستقل خانواده و جمعیت منجر نشد و به نوعی مجددا به عنوان یک کمسیون دست چندمی در زیر مجموعه کمیسیون فرهنگی قرار گرفت!
موضوع جمعیت و خانواده در دستور کار کمیسیون فرهنگی/گام نخست، تشکیل کمیسیون مشترک
غلامرضا منتظری نائب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار بلاغ در این باره اظهار کرد: با شکل‌گیری مجلس یازدهم و با توجه به منویات مقام معظم رهبری در بخش فرهنگ که موضوع جمعیت و خانواده و همچنین فضای مجازی را از موضوعات مهم و دارای الویت مطرح کردند، این مجلس و به ویژه کمیسیون فرهنگی، موضوعات موکد رهبری را در سر لوحه کار خود قرار داد.
وی با بیان اینکه بر این اساس، دبیر کمیسیون فرهنگی این موضوعات را مطرح و بحث جمعیت بررسی شد؛ افزود: البته در مجلس قبلی، کارهای مقدماتی انجام شده بود و در این دوره، آن اقدامات ادامه داده شد و تکمیل شد؛ پس از بحث و تبادل نظر برای طرح اولیه با موافقت مجلس، فراتر از کمیسیون فرهنگی، کمیسیون مشترک متشکل از چندین کمیسیون مجلس برای پیگیری موضوع جمعیت و خانواده در کشور شکل گرفت.
نائب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، خاطرنشان کرد: کمیسیون مشترک راه افتاد تا کار را هم به جهت محتوا و هم تخصصی و هم ساختاری تقویت کنند و طبیعتا حضور 9 کمیسیون از قبیل بهداشت، اجتماعی، فرهنگی، آموزش، برنامه و بودجه و غیره در کمیسیون مشترک به این موضوع، کار را ریشه‌ای تر به نتیجه خواهد رساند.
طرح افزایش جمعیت به صحن مجلس می‌آید/ چاره، تغییر نگاه‌ها و رفع موانع است
نماینده مردم گرگان و آق‌قلا در بهارستان، ادامه داد: تاکنون نزدیک به 70 جلسه در کمیسیون مشترک تشکیل شد و منجر به 72 ماده در طرح جمعیت و خانواده شده است و اکنون در دستور کار مجلس قرار دارد تا به صحن علنی بیاید.
منتظری بیان کرد: البته در حال حاضر چون موضوع بودجه پیش روی مجلس است، تا پایان این مسئله هیچ طرحی در مجلس مطرح نمی‌شود.
وی متذکر شد: مشکل جمعیت با شکل‌گیری یک کمیسیون مستقل حل نمی‌شود بلکه مشکل باید توسط یک تیم تخصصی کار شود؛ اکنون این تیم، پای کار است و طرحی که برای جمعیت خانواده‌ها در دست بررسی است بنا بر اذعان کارشناسان یکی از بهترین طرح‌ها در این مورد است و یکی از کارهای خوب، مجلس یازدهم محسوب می‌شود.
نائب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، عنوان کرد: در تلاش هستیم تا نواقص و کاستی‌های گذشته در این طرح دیده نشود، موانع برطرف شود، مشوق‌ها افزایش پیدا کنند، بسترهای رفاهی، معیشتی، مسکونی و اشتغال در این طرح دیده شده است و البته برای اینکه از این خدمات مطمئن شویم، دستگاه‌ها و سازمان‌های مرتبط را هم حتی تک تک دعوت کردیم و در مورد مباحث بحث و موانع را برطرف کردیم؛ این کار دیگر نهایی شده است و اکنون منتظر رای صحن علنی هستیم.
نماینده مردم گرگان و آق‌قلا در بهارستان، در خصوص مهم‌ترین علل روند نزولی جمعیت در کشور، پاسخ داد: به همه این موضوعات رسیدگی شده است و بر طبق پژوهش‌هایی که انجام شده است، عوامل مختلفی در این مسئله نقش دارند؛ عوامل فرهنگی، عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی؛ اما ما باید در گام نخست، نگاه‌ها را عوض کنیم، تا نگاه مردم عوض نشود، فرد حاضر به افزایش جمعیت نیست.
منتظری یادآور شد: باید موانع را برطرف کنیم، تا موانع را برطرف نکنیم، ازدواج شکل نمی‌گیرد، باید سهولت در امر ازدواج برای جوانان اتفاق بیفتد؛ وقتی ازدواج نباشد، فرزندآوری مفهوم پیدا نمی‌کند؛ تمام این موارد که به عنوان دغدغه‌های احتمالی این طرح است، دیده شده است و مورد بررسی قرار گرفته است.
زنگ پیری به صدا درآمده است
مجتبی فاطمی در این باره و در خصوص حرکت جمعیتی مازندران به سمت پیری، می‌گوید: ما طی سالیان اخیر، متاسفانه شاهد کاهش ولادت در استان مازندران هستیم و بر اساس آمارها، طی 4 ماهه نخست امسال نیز در مقایسه با سال گذشته، 7.5 درصد کاهش ولادت را داشتیم.
وی با بیان اینکه استان مازندران در ولادت، رتبه سی‌ام کشور را دارد؛ افزود: در استانی مثل خوزستانی، سالی نزدیک به 100 هزار ولادت اتفاق می‌افتد اما این عدد در مازندران، نزدیک به 39 هزار ولادت است و این فاصله و این رقم عدد قابل توجهی است.
مدیرکل ثبت احوال استان مازندران به لزوم آموزش و فرهنگ سازی در میان جامعه و زوج‌های جوان اشاره و خاطرنشان کرد: باید تفاهم نامه‌ای با دستگاه‌هایی مثل آموزش و پرورش و صداوسیمای استان بسته شود و نکات و توصیه‌ها و اطلاعات به مردم منتقل شود.
فاطمی در خصوص نسبت میزان ولادت و وفات طی سال‌های اخیر در مازندران و چگونگی طی این روند به نسبت سال‌های گذشته، بیان کرد: در سال 1398، تعداد موالید ثبت شده در استان برابر با 33 هزار و 902 واقعه بوده است که این تعداد نسبت به سال گذشته، 14.9 درصد کاهش را نشان می‌دهد.
وی عنوان کرد: تعداد موالید ثبت شده در استان در سال 1389، 44 هزار و 316 واقعه، در سال 1390، 44 هزار و 53 رویداد، در سال 1391، 43 هزار و 625 رویداد، در سال 1392، 44 هزار و 925 واقعه، در سال 1393، 46 هزار و 294 رویداد، در سال 1394، 46 هزار و 463 واقعه، در سال 1395، 45 هزار و 292 رویداد، در سال 1396، 43 هزار و 932 رویداد، در سال 1397، 39 هزار و 846 رویداد و در سال گذشته نیز 33 هزار و 902 واقعه بوده است.
مدیرکل ثبت احوال استان مازندران، تاکید کرد: تعداد وفات ثبت شده در سال 1395، 16 هزار و 105 واقعه، در سال 1396، 16 هزار و 165 واقعهريال در سال 1397، 16 هزار و 587 و در سال گذشته نیز 18 هزار و 94 واقعه بوده است.
فاطمی همچنین در خصوص میزان ازدواج و طلاق طی سال‌های اخیر اعلام کرد: تعداد ازدواج ثبت شده در سال 1395 در مازندران، 25 هزار و 623 رویداد، سال 1396، 22 هزار و 263 رویداد، در سال 1397، 21 هزار و 571 رویداد و در سال گذشته نیز 19 هزار و 849 رویداد بوده است.
وی اضافه کرد: در سال 1398 تعداد 8 هزار و 718 فقره طلاق در استان به ثبت رسیده است که این رقم در سال 97 برابر با 8 هزار و 18 واقعه بوده است که در واقع نرخ طلاق در سال 98 به نسبت سال 97 رشد داشته است.
به راحتی با نگاه به روند نزولی ولادت‌ها طی سال‌های اخیر و از آن‌سو افزایش وفات‌ها، کاهش ازدواج و روند رو به رشد طلاق، به راحتی می‌توان متوجه وضعیت نه چندان مناسب جمعیتی در مازندران شد؛ جمعیتی که جدا از افزایش سن گروه آماری، اوضاع خوبی در زاد و ولد و نرخ جایگزینی هم ندارد.
صدمه سنگین شعار «فرزند کمتر زندگی بهتر» به بنیان‌های جمعیتی کشور
علی کریمی فیروزجایی عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز با تایید خطر کاهش زادآوری در مازندران به سیاست‌های غلط گذشته اشاره کرد و گفت: متاسفانه سیاست‌های اشتباهی را دولت‌های گذشته قبلی در پیش گرفتند و شعار «فرزند کمتر و زندگی بهتر» را تکثیر و ارزش معرفی کردند و این موضوع، صدمه سنگینی به بنیان‌های جمعیتی کشور زد.
وی افزود: ما اکنون نیازمند آن هستیم که یک جمعیت نونهالی که در آینده بتوانند در حوزه های مختلف چرخ های کشور را به حرکت در بیاورند داشته باشیم؛ بنابراین مجلس به دنبال تشکیل کمیسیون ویژه و جلب نظر نمایندگان برای گرفتن رای است.
نماینده مردم بابل در مجلس یازدهم، خاطرنشان کرد: دولت می‌بایست به این موضوع ورود جدی کند و سیاست‌های حمایتی و تشویقی را اتخاذ کند تا بستر جامعه را برای ازدواج و زادآوری فراهم کند.
به هر منظور، سالیان متمادی است که کاهش زادآوری را در میان خانواده‌های دوستان و آشنایان می‌بینیم و تنها سکوت می‌کنیم؛ جدا از دلتنگی خیلی‌ها برای خانواده‌هایی با سفره‌های شلوغ 6 تا 10 نفره، در حال سقوط در چاله جمعیتی هستیم که حالا حالاها بیرون آمدن از این چاله، طول می‌کشد.
کاهش زادآوری تبعات جبران ناپذیر و ناخوشایندی در بسیاری از مسائل کشور دارد که شاید پیش پا افتاده‌ترین مسئله، خطر کمبود نیروی انسانی برای اشتغال در بسیاری از کارخانه‌ها، سازمان‌هاف مراکز درمانی و صدها و هزاران ارگان و نهاد دیگر باشد.
البته اینکه تصور کنیم مردم عادی از این خطرات و مسائل بی اطلاعند که تصور اشتباهی است؛ عموم مردم، نبود بستر مناسب و نیز مشکلات گوناگون متاثر از مسائل اقتصادی را علت کاهش رغبت به فرزندآوری عنوان می‌کنند.
به هر منظور، افزایش زادآوری و کنترل جمعیت در کشور به یک بسته جامع و هدفمند نیاز دارد که از فرد آغاز و خود دولت در آن پای کار بیاید؛ این روزها، خانواده‌ها به زور و به ندرت، سه نفره می‌شوند! حال جمعیت خوب نیست؛ داریم خیلی زود پیر می‌شویم، با این اوضاع، بعید است کسی دست‌مان را بگیرد!
اشتراک گذاری:
زور نوزادها به موسفیدها نمی‌رسد!
دیدگاهتان را بنویسید