اشتراک گذاری:
طولانی شدن پروژه زباله‌سوز در استان مازندران به ویژه ساری و تلاش نافرجام دولت برای بهره‌برداری از این پروژه همچنان محل بحث در حوزه کارشناسی است.
گفت‌وگوی تفضیلی محمد زرودی رئیس سازمان پسماند مازندران درباره وضعیت پسماند در استان به ویژه زباله زمینه تنویر افکار عمومی در حوزه مختلف شده است و پس از این گفت‌وگو علاقمندی به اظهارنظر درباره وضعیت کارخانه زباله‌سوز افزایش پیدا کرده است.
میثم فرخی مدیر پروژه زباله‌سوز ساری درباره روند اجرای این پروژه و دلیل تاخیر آن با خبرنگار فارس، گفت‌وگو کرده است.
نصب ۷۰ درصد تجهیزات
فارس: آخرین اقدامات برای بهره‌برداری کارخانه زباله‌سوز ساری را تشریح کنید.
فرخی: ۸۷ درصد تجهیزات از کشور چین وارد شد، حدود ۷۰ درصد نصب شده است، در بحث ابنیه نزدیک به ۶۷ درصد پیشرفت فیزیکی داریم، تامین آب و برق پروژه در تعهدات شهرداری است که برای تامین آب بسیج سازندگی قرارداد منعقد شده که ۵۰ درصد عملیات تامین آب و برق‌رسانی انجام شده است.
در سال ۹۱ قراردادی بین شهرداری و مجری کارخانه زباله‌سوز ساری با عنوان مشارکت و سرمایه‌گذاری منعقد شده است، در این قرارداد ۶۰ درصد تامین تجهیزات بر عهده شهرداری و ۴۰ درصد برعهده شرکت شریک بوده است.
شروع کار مشروط
فارس: چرا دولت وارد این کارزار شده است؟
فرخی: بخش ابنیه ساخت پروژه در تعهد شریک بوده اما قرار بود منابع برای ساخت ابنیه توسط شهرداری انجام شود با توجه به مشکلات اقتصادی که شهرداری در گذشته داشته با توافقی که بین سازمان برنامه و بودجه اتفاق افتاده مقرر شد که دولت در تامین هزینه ورود پیدا کند.
در سال ۹۱ قرارداد منعقد شده اما به دلیل مشکلات زیست محیطی و شروع به کار شریک منوط به اخذ مجوز از محیط زیست بوده پروژه با وفقه شروع شد.
به گزارش فارس، این وقفه حداقل چهار سال زمان برده است و مجوز محیط زیست در سال ۹۴ دریافت شده است.
همه تمدید قراردادها به صورت مشروط بود
فارس: پس از وقفه‌ای که از سال ۹۱ در اجرای کارخانه زباله‌سوز به وجود آمده عملیات اجرایی این پروژه از چه زمانی از سر گرفته شد؟
فرخی: شهرداری برای تسریع در فعالیت اجرایی بحث تحکیم بستر را طی قراردادی با یکی از پیمانکاران دیگر انجام داده است.
بعد از تحکیم بستر در سال ۹۴ شهرداری با توافق مجری طرح یکی از شرکت‌های پیمانکاری را به عنوان همکار به پروژه معرفی کرده و عملیات از سال ۹۴ آغاز شده است، برای ادامه کار در بحث تامین اعتبار با مشکل مواجه بودیم و مجبور به تمدید قرار می‌شدیم.
همه تمدید قراردادها به صورت مشروط بوده، شهرداری تاخیرها در بازه زمانی را نپذیرفته و برای تسریع در روند اجرای پروژه به صورت مشروط نسبت به تمدید قرارداد اقدام می‌کرد تا در آینده بررسی‌های لازم درباره تاخیرها انجام شود.
در جلسه فرمانداری ساری ۶۰۰ روز تاخیر در پرداخت‌ها مجاز اعلام شد مشروط بر اینکه شرکت سازنده حدود ۲ میلیارد تومان عملیات اجرایی پروژه را انجام دهد تا این تاخیرها ابلاغ شود اما به دلیل تامین نشدن به موقع منابع این ۲ میلیارد تومان کار انجام نشده، اختلاف‌ها باقیمانده و در نهایت زمان تاخیرها به ۸۶۹ روز افزایش پیدا کرده و تمدید اتفاق افتاده است.
فارس: چرا پروژه در دی ماه سال گذشته دوباره متوقف شده است؟
فرخی: با بررسی‌های که در پروژه انجام شده به دلیل اتمام سقف پیمان به دلیل افزایش سقف مقادیر کار ادامه فعالیت امکان‌پذیر نبوده، پروژه در این تاریخ متوقف شد و شهرداری به این دلیل که تاخیرها همچنان محل اختلاف بوده امکان ادامه کار را نداشته است.
غیر از بحث تاخیر بحث افزایش ۲۵ درصد مبلغ اولیه پیمان نیز مطرح شده است و این تا ۲۶ اسفندماه ۹۹ مسکوت بوده تا اینکه درویشیان رئیس سازمان بازرسی کل کشور بازدیدی از این مجموعه انجام شده است.
برای نقد کردن صورت وضعیت نیاز به دریافت امضا از ۲۵ نفر است
فارس: درباره تامین اعتبار مباحثی وجود دارد، این موضوع را بیشتر توضیح بدهید؟
فرخی: صورت وضعیت ارائه شده توسط شرکت پس از تایید مدیر طرح پروژه در شهرداری بررسی و پس از تایید به استانداری و طی مکاتبه‌ای در اختیار سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور قرار گرفته و پس از سلسله مراتب سازمان برنامه و بودجه تامین اعتبار می‌کند.
ما در کوتاه‌ترین زمان و بازه زمانی حدود دو ماه و ۲۰ روز صورت وضعیت را به پول تبدیل کردیم و حتی این بازه زمانی به چهار ماه و ۱۰ روز هم کشیده بود، برای نقد کردن صورت وضعیت نیاز به دریافت امضا از ۲۵ نفر است که ۱۴ یا ۱۵ امضاء در تهران باید دریافت شود.
اگر تاخیرها به سمت دولت مثبت شود از هدر رفت بیت‌المال جلوگیری می‌شود
فارس: درباره اعتبار ۵۰ میلیارد تومانی که این روزها بحث برگشت آن مطرح است توضیح دهید؟
فرخی: اول باید اینگونه مطرح شود که چرا این اعتبار ۵۰ میلیارد تومانی به حساب شهرداری نشسته است؟ برای کوتاه کردن پروسه نقد کردن اعتبارات در سفر استانی نوبخت تصمیم بر این شد که یک مبلغی در اختیار شهرداری قرار بگیرد تا بتواند عملکردی ارائه دهد، در تاریخ ۳۰ دی ماه سال ۹۹ این پروژه به دلیل اینکه افزایش ۲۵ درصدی مبلغ اولیه پیمان امکان‌پذیر نبود چون سقف مبلغ پیمان تکمیل شده بود و تاخیرها پیمانکار همکار در بخش ابنیه و حتی سازنده مثبت نشده بود، این اختلاف بین شهرداری و شرکت داشته است.
در این بازه زمانی درویشیان شورای دستگاه نظارتی استان مکلف کرده که در کوتاه‌ترین زمان ممکن این مشکل را حل کنند، جلسات متعدد برگزار شده تا اینکه در ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ شورای تامین استان مصوبه‌ای را ارائه داده که قرارداد ابنیه و شرکت سازنده در قالب یک قرار داد پیگیری شود که با این مصوبه مشکل ۲۵ درصد اولیه پیمان ما حل شده اما بحث تاخیرات همچنان محل اختلاف بین شهرداری و شرکت سازنده بوده است.
اگر تاخیرها به سمت دولت مثبت شود از هدر رفت بیت‌المال جلوگیری می‌شود و با توجه به اینکه این تاخیرها مجاز نشده برگرداندن این پول به بیت‌المال مشکل داشت و شهرداری پرداخت را متوقف کرده است.
درخواست خسارت ادعا است هنوز تایید نشد
فارس: پیمانکار سازنده بحث خسارت ۱۵۰ میلیارد تومانی را مطرح کرده است؟
فرخی: این درخواست خسارت ادعا است هنوز تایید نشده، شهرداری هم در این ارتباط حق و حقوقی دارد، استانداری به شهرداری مجوز داده تا ضمن اجرای کار مشکلات توسط کارشناسان رسمی دادگستری تا رفع اختلافات بررسی شود و هر طرفی که حق دارد به منافع خودش برسد، خسارت مطرح شده ادعا است.
فارس: میزان درخواست خسارت چند میلیارد تومان است؟
فرخی: رقم درخواست خسارت ارزی است عدد ۱۵۰ میلیارد تومان درست نیست و این موضوع قرار است با کارشناسان بحث شود، ما در حال حاضر شهرداری را محق می‌دانیم.
بر سر نحوه پرداخت و تامین اعتبارات اختلافات به وجود آمد
فارس: در ارتباط با انعقاد قرارداد انتقاداتی وجود دارد، شما به عنوان کسی که در جریان روند اجرای این پروژه هستید، آیا انتقادات را قبول دارید؟
فرخی: این قراردادی بوده که به صورت بی او تی منعقد شده، ایراداتی وجود دارد که در اجرای پروژه با آن مواجه شدیم، قرارداد در ابتدا کامل بوده و چهارچوب‌ها مشخص بوده در ادامه بر سر نحوه پرداخت و تامین اعتبارات اختلافات به وجود آمده است.
در عنوان قرارداد بحث طراحی و ساخت ذکر شده،البته مصاحبه شده که این تکنولوژی را نمی‌پذیریم( اشاره به مصاحبه زرودی با خبرنگار فارس)، تکنولوژی در کشور چین بوده و هیأتی از دولت ایران با هماهنگی که شرکت سازنده انجام داده در این کشور حاضر شده و بازدید انجام شده و تکنولوژی را از نزدیک مشاهده و انتخاب کرده در وارد کشور شده و در حال حاضر در ساری به مرحله اجرا رسیده است.
فارس: افرادی که به چین اعزام شدند آیا دانش لازم و کافی را داشتند؟ چه کسانی در این سفر حضور داشتند؟
فرخی: از دفتر فنی دکتر سعیدی حضور داشتند که به عنوان کارشناس حضور داشت، اعضای شورای شهر، مدیر موسسه پسماند و خراسان حضور داشتند.
فارس: از نظر شما این تکنولوژی دارای نقص است؟
فرخی: اگر نقص دارد چه طور در تهران به بهره‌بردرای رسیده است.
تکنیک ریجکت‌سوز تفکیک و کمپوست اتفاق می‌افتد
فارس: پروژه زباله‌سوز در تهران گفته می‌شود که ریجکت‌سوز است امکان سوزاندن زباله‌های تر را ندارد!
فرخی: ابتدا بهتر است بحث ریجکت‌سوز بودن را تشریح کنند، هدف از این نیروگاه این است که زباله‌ها را بسوزانند در طی فرایند سوزاندن زباله آب که از خارج نیروگاه منتقل می‌شود تبدیل به بخار شده و از آن برق تولید شود، چه طور اعلام می‌کنند که این تکنولوژی ریجکت‌سوز است؟
در تهران به این صورت مدیریت می‌شود که تفکیک از مبدا انجام شود و اگر نشد مقدار تفکیک می‌شود و پس از آن سوزانده می‌شود، در سوزاندن زباله پلاستیک ارزش حرراتی دارد و موادی که ارزش حرارتی دارد برای سوزاندن ارسال می‌شود، این طور نیست که ۱۰۰ درصد ریجکت‌سوز است، در تکنیک ریجکت‌سوز تفکیک و کمپوست اتفاق می‌افتد.
فارس: شما این پروسه را بیشتر تشریح کنید؟
فرخی: تفکیک، کمپوست و ریجکت سوز،آنچه که ریجکت سوز است برای سوزاندن ارسال می‌شود.
فارس: این پروژه ایجاد شده که کل زباله‌های تولیدی ساری چه خشک و تر با همدیگر سوزانده شود:
فرخی: همین کار انجام می‌شود در نوشهر همین اقدام در حال انجام است.
فارس: بر اساس برنامه قرار بود که روزانه ۲۰۰ تن زباله در نوشهر سوزانده شود:
فرخی: دلیل نوشهر این است که شهرداری نتوانست آب مورد نیاز را تامین کند، ما برای اجرای این پروژه مخزن ۸۰ هزار مترمکعبی را تعبیه کردیم که آب را از سد دریافت کرده که پروژه آب داشته باشد، در نوشهر قرار بود از چند نقطه آب تامین کند اما تامین نشده و به این دلیل است که ظرفیت ۶۰ تا ۷۰ تنی زباله در حال حاضر سوزانده می‌شود.
بنده از آن دفاع نکنم!
فارس: شما از روند کار نیروگاه زباله‌سوز دفاع می‌کنید؟
فرخی: عملکرد زباله‌سوز چرا غیرقابل دفاع است، در متن قرار داد آمده است که سوزاندن زباله به صورت تَر و خشک، وقتی این قرارداد در استانداری، سازمان دهیاری و شهرداری‌های کشور، وزارت کشور و سازمان برنامه و بودجه تایید شده اما بنده از آن دفاع نکنم!
قرار بود که زباله تَر و خشک را بسوزانیم، سالی ۱۵۶ هزار کیلو ژول انرژی تولید کنیم که از این انرژی ۳۰ هزار مگاوات ساعت برق تولید کرده در چرخه این برق به بفروش برسد، روزانه پنج مگاوات ساعت برق تولید می‌کنیم دو مگاوات ساعت مصرف برق داریم و سه مگاوات ساعت فروخته می‌شود، البته قیمت برق هنوز برای بهره‌بردار توجیه اقتصادی ندارد، اینکه مشاهده می‌کنید زباله به صورت کامل سوزانده نمی‌شود در حد رفع معضل است به این دلیل که قیمت تولید برق هنوز برای بهره‌بردار توجیح اقتصادی ندارد.
فارس: این موضوع هم باید پیش بینی می‌شد که برق با قیمت مناسب تولید کنند:
فرخی: سرمایه‌گذاری در این پروژه انجام شده و بازه زمانی برای بازگشت سرمایه در نظر گرفته شده این بازه زمانی برای برگشت سرمایه اگر طولانی شود مشکلاتی را ایجاد می‌کند.
در این پروژه حدود ۱۲ میلیون دلار سرمایه‌گذاری شده و باید در مدت هفت سال به پولی که سرمایه گذاری کرده برسد با برق هزار و ۱۰۰ تومانی در این مدت سرمایه، سرمایه‌گذار بر نمی‌گردد و شما حساب کنید که هزینه بهره‌برداری و اورهال هم دارد، دولت باید در حال حاضر باید برای قیمت برق این مجموعه طرح و برنامه‌ای داشته باشد و مکاتباتی هم با وزارت نیرو انجام شده است.
فارس: درباره احتمال برگشت بودجه ۵۰ میلیارد تومانی نظری ندارید؟
فرخی: با توجه به اتفاقاتی که در بخش ابنیه به وجود آمده و عملکرد پیمانکار ابنیه رضایت بخش نبوده به شرکت سازنده اعلام کردیم که یکبار برای همیشه مشکل پروژه را حل کند علاقه به ادامه همکاری با پیمانکار ابنیه نیستیم.
در بخشی از قرارداد آمده است که انتخاب پیمانکار همکار باید با موافقت شهرداری انجام شود، شهرداری هم اگر از عملکردش رضایت نداشته باشد شرکت سازنده باید پیمانکار همکار یا پیمانکار جز را تغییر دهد.
ما پیمانکار همکار را در ذیل ماده ۴۸ قرار داد پیمان قرار ندادیم ما فقط پیشنهاد دادیم و اعلام کردیم که عملکرد پیمانکار نامناسب بوده و اعلام کردیم که پیمانکار همکار را تغییر دهند ما یک قرار داد با شرکت شریک داریم و در حال حاضر بنا داریم از ظرفیت بسیج سازندگی مازندران برای تسریع در روند ساخت بخش ابنیه استفاده کنیم.
فارس: چرا با وجود اینکه نسبت عملکرد ابنیه وجود داشت زودتر از اینها نسبت به قرار دادن پیمان با شرکت پیمانکار در ذیل ماده ۴۸ اقدام نشده است؟
فرخی: ۲۸ بهمن ماه سال ۹۷ شهرداری به شرکت سازنده زباله سوز اعلام کرد که تمایل به ادامه با پیمانکار همکار ندارد، یک سری اتفاقاتی در بازه زمانی پنج ماهه رخ داد.
فارس: اتفاقات را هم بیان کنید؟
فرخی: بنده در این مدت حضور نداشتم و در این باره اظهار نظر نمی‌کنم، اینجانب حدود هفت ما در این پروژه مسؤولیت گرفتم.
فارس: چرا با پیمانکار ابنیه خاتمه پیمان انجام شد؟
فرخی: دلیل خاتمه پیمان با پیمانکار ابنیه این بوده که تاخیرات مورد پذیرش شهرداری قرار نگرفته بود و این شرکت اعلام کرده تا تاخیرات من مثبت اعلام نشود کار نمی‌کنم، شهرداری به شرکت سازی سازه اعلام کرده که با این شرط نمی‌توانیم ادامه همکاری داشته باشیم،بعدها قرار شد که شرکت ابنیه در مجموعه زباله سوز فعالیت داشته باشد.
بعدها در بهمن ماه سال ۹۸ صورتجلسه‌ای تنظیم شده که به ازای هر روز تاخیر باید به شهرداری ۲۰ میلیون تومان خسارت پرداخت کند، ما تاخیرات را با این شرط پذیرفتیم.
فارس: زمان‌های متعددی برای بهره‌برداری پروژه اعلام شده آیا بدون دریافت نظرات کارشناسی از شما موعد بهره‌برداری از سوی مسئولان امر مطرح می‌شد در حال حاضر پایان سال ۱۴۰۰ برای بهره‌برداری این پروژه اعلام شده آیا با این روند پروژه تا پایان سال جاری هم به بهره‌برداری می‌رسد؟
فرخی: تامین منابع بسیار مهم است و باید تزریق شود، پول وجود دارد اما به صورت اسناد خزانه است، اگر پول نقد در اختیار شهرداری باشد پس از دریافت صورتحساب هزینه می‌شود اما وقتی به صورت اسناد خزانه است، اسناد به نام شهرداری صادر نشده و باید فرمی تهیه شده به سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها کشور ارسال شده و اسناد به نام شرکت صادر می‌شود، نرخ تنزیل هم برای همان شرکت صادر شود، اگر پروژه پول نقد داشته باشد و تزریق شود ۱۰۰ درصد آخر ۱۴۰۰ این پروژه به راه‌اندازی اولیه می‌رسد.
فارس: یعنی شما معتقد هستید که دانش فنی در کشور وجود دارد؟
فرخی: ما به بسیج سازندگی اطمینان کامل داریم که نسبت به تکمیل ابنیه پروژه اقدام می‌کند،۱۲ درصد از بخش تجهیزات ما باقی مانده که الکتریکال بوده و اگر وارد محیط پروژه شود به دلیل شرایط جغرافیایی این تجهیزات از بین می‌رود و گارانتی آن از بین می‌رود در قرار داد ذکر شده که پس از تکمیل ۹۶ درصد ابنیه تجهیزات وارد شود با تدابیر شهردار و استاندار مبلغ ۵۰ میلیارد تومان برای تامین تجهیزات اختصاص پیدا کند که پس از ساخت ابنیه ادوات مورد نیاز سریع وارد پروژه شود.
فارس: آیا تغییر متعدد شهرداران ساری می‌تواند دلیل تاخیر در روند بهره‌برداری این پروژه باشد؟
فرخی: در زمان انعقاد قرارداد این بند گنجانده شده که اگر تغییر مدیریتی در شهرداری اتفاق بیافتد و در روند اجرای پروژه تاثیر بگذارد می‌توانند ادعا خسارت کنند، شما قرار داد پیمانکار را مورد بررسی قرار دهید که آیا تاخیرها ارتباطی به تغییرات مدیریتی داشته است!
همه جای دنیا تغییرات مدیریت تاثیرگذار است، هر شهردار تا بخواهد به موضوع اشراف پیدا کند یک هفته زمان می‌برد، اما تیم کارشناسی در شهرداری به حدی قوی است که این تغییرات چندان تاثیری در روند احداث کارخانه زباله سوز نداشته باشد.
به گزارش فارس، دو کارخانه زباله‌سوز در مازندران در حال احداث است، دلیل به کار بردن در حال احداث برای کارخانه زباله سوزها این است که زباله‌سوز نوشهر با وجود برگزاری مراسم افتتاحیه به صورت ویدئو کنفرانسی با حضور رئیس جمهور با کمتر از ۵۰ درصد ظرفیت در حال کار است و قرار بود که گرما حاصل از سوخت زباله تبدیل به برق شود که تاکنون این امکان فراهم نشده است.
ایجاد ایستگاه‌های تفکیک زباله در محل کارخانه دلیل بر ریجکت‌سوز بودن پروژه زباله‌سوز ساری و نوشهر است که با وجود تشریح علمی آن از سوی محمد زرودی رئیس سازمان پسماند این موضوع به صورت تلویحی مورد تایید مدیر پروژه زباله‌سوز ساری قرار نگرفته اما در ادامه مصاحبه قرارداد سوزاندن زباله خشک و تر را مطرح کرده است.
بحث بعدی که در مصاحبه قبلی رئیس سازمان پسماند مازندران مطرح شده تامین منابع آبی پروژه زباله‌سوز نوشهر است که ظاهرا در منطقه برای تامین آب نیروگاه زباله‌سوز مشکلات خاصی وجود دارد و با توجه به وضعیت کم آبی حاکم بر کشور بعید نیست که نیروگاه زباله‌سوز ساری هم به این مشکل دچار شود.
مقایسه مصاحبه محمد زوردی مدیر عامل سازمان پسماند مازندران و مدیر پروژه زباله‌سوز ساری نشان می‌دهد که فرخی با وجود اینکه تلاش داشت از کارکرد مدیران شهرداری و مجموعه استانی در احداث کارخانه زباله‌سوز دفاع کند اما نتوانست برخی ضعف‌های موجود در پروژه‌های زباله‌سوز را با این مصاحبه بپوشاند.
اما انتظار است که مسؤولان استان به مردم و رسانه‌ها حق بدهند که در بحث پروژه زباله سوزها در استان مازندران کوتاهی شده و آنچه را که شایسته محیط زیست مازندران بوده محقق نشده است.
دیدگاهتان را بنویسید